vim/runtime/tutor/tutor.pl

===============================================================================
=    W i t a j   w   t u t o r i a l u   V I M - a      -    Wersja  1.7.     =
===============================================================================

     Vim to pot<EFBFBD><EFBFBD>ny edytor, kt<EFBFBD>ry posiada wiele polece<EFBFBD>, zbyt du<EFBFBD>o, by
     wyja<EFBFBD>ni<EFBFBD> je wszystkie w tym tutorialu. Ten przewodnik ma nauczy<EFBFBD>
     Ci<EFBFBD> pos<EFBFBD>ugiwa<EFBFBD> si<EFBFBD> wystarczaj<EFBFBD>co wieloma komendami, by<EFBFBD> m<EFBFBD>g<EFBFBD> <EFBFBD>atwo
     u<EFBFBD>ywa<EFBFBD> Vima jako edytora og<EFBFBD>lnego przeznaczenia.

     Czas potrzebny na uko<EFBFBD>czenie tutoriala to 25 do 30 minut i zale<EFBFBD>y
     od tego jak wiele czasu sp<EFBFBD>dzisz na eksperymentowaniu.

	 UWAGA:
	 Polecenia wykonywane w czasie lekcji zmodyfikuj<EFBFBD> tekst. Zr<EFBFBD>b
	 wcze<EFBFBD>niej kopi<EFBFBD> tego pliku do <EFBFBD>wicze<EFBFBD> (je<EFBFBD>li zacz<EFBFBD><EFBFBD>e<EFBFBD> komend<EFBFBD>
	 "vimtutor", to ju<EFBFBD> pracujesz na kopii).

	 Pami<EFBFBD>taj, <EFBFBD>e przewodnik ten zosta<EFBFBD> zaprojektowany do nauki poprzez
	 <EFBFBD>wiczenia. Oznacza to, <EFBFBD>e musisz wykonywa<EFBFBD> polecenia, by nauczy<EFBFBD> si<EFBFBD> ich
	 prawid<EFBFBD>owo. Je<EFBFBD>li b<EFBFBD>dziesz jedynie czyta<EFBFBD> tekst, szybko zapomnisz wiele
	 polece<EFBFBD>!

     Teraz upewnij si<EFBFBD>, <EFBFBD>e nie masz wci<EFBFBD>ni<EFBFBD>tego Caps Locka i wciskaj  j
     tak d<EFBFBD>ugo dop<EFBFBD>ki Lekcja 1.1. nie wype<EFBFBD>ni ca<EFBFBD>kowicie ekranu.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		  Lekcja 1.1.: PORUSZANIE SI<EFBFBD> KURSOREM

       ** By wykona<EFBFBD> ruch kursorem, wci<EFBFBD>nij h, j, k, l jak pokazano. **

	       ^
	       k		      Wskaz<EFBFBD>wka:  h jest po lewej
	  < h	  l >				  l jest po prawej
	       j				  j wygl<EFBFBD>da jak strza<EFBFBD>ka w d<EFBFBD><EFBFBD>
	       v
  1. Poruszaj kursorem dop<EFBFBD>ki nie b<EFBFBD>dziesz pewien, <EFBFBD>e pami<EFBFBD>tasz polecenia.

  2. Trzymaj  j  tak d<EFBFBD>ugo a<EFBFBD> b<EFBFBD>dzie si<EFBFBD> powtarza<EFBFBD>.
     Teraz wiesz jak doj<EFBFBD><EFBFBD> do nast<EFBFBD>pnej lekcji.

  3. U<EFBFBD>ywaj<EFBFBD>c strza<EFBFBD>ki w d<EFBFBD><EFBFBD> przejd<EFBFBD> do nast<EFBFBD>pnej lekcji.

Uwaga: Je<EFBFBD>li nie jeste<EFBFBD> pewien czego<EFBFBD> co wpisa<EFBFBD>e<EFBFBD>, wci<EFBFBD>nij <ESC>, by wr<EFBFBD>ci<EFBFBD> do
       trybu Normal. Wtedy powt<EFBFBD>rz polecenie.

Uwaga: Klawisze kursora tak<EFBFBD>e powinny dzia<EFBFBD>a<EFBFBD>, ale u<EFBFBD>ywaj<EFBFBD>c  hjkl  b<EFBFBD>dziesz
       w stanie porusza<EFBFBD> si<EFBFBD> o wiele szybciej, jak si<EFBFBD> tylko przyzwyczaisz.
       Naprawd<EFBFBD>!

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		    Lekcja 1.2.: WYCHODZENIE Z VIM-a

 !! UWAGA: Przed wykonaniem jakiegokolwiek polecenia przeczytaj ca<EFBFBD><EFBFBD> lekcj<EFBFBD> !!

  1. Wci<EFBFBD>nij <ESC> (aby upewni<EFBFBD> si<EFBFBD>, <EFBFBD>e jeste<EFBFBD> w trybie Normal).
  2. Wpisz:			:q!<ENTER>.
     To spowoduje wyj<EFBFBD>cie z edytora PORZUCAJ<EFBFBD>C wszelkie zmiany, jakie
     zd<EFBFBD><EFBFBD>y<EFBFBD>e<EFBFBD> zrobi<EFBFBD>. Je<EFBFBD>li chcesz zapami<EFBFBD>ta<EFBFBD> zmiany i wyj<EFBFBD><EFBFBD>,
     wpisz:			:wq<ENTER>

  3. Kiedy widzisz znak zach<EFBFBD>ty pow<EFBFBD>oki wpisz komend<EFBFBD>, <EFBFBD>eby wr<EFBFBD>ci<EFBFBD>
     do tutoriala. Czyli:	vimtutor<ENTER>

  4. Je<EFBFBD>li chcesz zapami<EFBFBD>ta<EFBFBD> polecenia, wykonaj kroki 1. do 3., aby
     wyj<EFBFBD><EFBFBD> i wr<EFBFBD>ci<EFBFBD> do edytora.

UWAGA: :q!<ENTER> porzuca wszelkie zmiany jakie zrobi<EFBFBD>e<EFBFBD>. W nast<EFBFBD>pnych
       lekcjach dowiesz si<EFBFBD> jak je zapami<EFBFBD>tywa<EFBFBD>.

  5. Przenie<EFBFBD> kursor do lekcji 1.3.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		 Lekcja 1.3.: EDYCJA TEKSTU - KASOWANIE

	    ** Wci<EFBFBD>nij  x  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> znak pod kursorem. **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->.

  2. By poprawi<EFBFBD> b<EFBFBD><EFBFBD>dy, naprowad<EFBFBD> kursor na znak do usuni<EFBFBD>cia.

  3. Wci<EFBFBD>nij  x  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> niechciany znak.

  4. Powtarzaj kroki 2. do 4. dop<EFBFBD>ki zdanie nie jest poprawne.

---> Kkrowa prrzeskoczy<EFBFBD>a prrzez ksii<EFBFBD><EFBFBD>ycc.

  5. Teraz, kiedy zdanie jest poprawione, przejd<EFBFBD> do Lekcji 1.4.

UWAGA: Ucz si<EFBFBD> przez <EFBFBD>wiczenie, nie wkuwanie.





~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
	   Lekcja 1.4.: EDYCJA TEKSTU - INSERT (wprowadzanie)


		  ** Wci<EFBFBD>nij  i  aby wstawi<EFBFBD> tekst. **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do pierwszej linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->.

  2. Aby poprawi<EFBFBD> pierwszy wiersz, ustaw kursor na pierwszym znaku PO tym,
     gdzie tekst ma by<EFBFBD> wstawiony.

  3. Wci<EFBFBD>nij  i  a nast<EFBFBD>pnie wpisz konieczne poprawki.

  4. Po poprawieniu b<EFBFBD><EFBFBD>du wci<EFBFBD>nij <ESC>, by wr<EFBFBD>ci<EFBFBD> do trybu Normal.
     Powtarzaj kroki 2. do 4., aby poprawi<EFBFBD> ca<EFBFBD>e zdanie.

---> W tej brkje troch<EFBFBD> .
---> W tej linii brakuje troch<EFBFBD> tekstu.

  5. Kiedy czujesz si<EFBFBD> swobodnie wstawiaj<EFBFBD>c tekst, przejd<EFBFBD> do
     podsumowania poni<EFBFBD>ej.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
	   Lekcja 1.5.: EDYCJA TEKSTU - APPENDING (dodawanie)


		   ** Wci<EFBFBD>nij  A  by doda<EFBFBD> tekst. **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do pierwszej linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->.
     Nie ma znaczenia, kt<EFBFBD>ry to b<EFBFBD>dzie znak.

  2. Wci<EFBFBD>nij  A  i wpisz odpowiednie dodatki.

  3. Kiedy tekst zosta<EFBFBD> dodany, wci<EFBFBD>nij <ESC> i wr<EFBFBD><EFBFBD> do trybu Normalnego.

  4. Przenie<EFBFBD> kursor do drugiej linii oznaczonej ---> i powt<EFBFBD>rz kroki 2. i 3.,
     aby poprawi<EFBFBD> zdanie.

---> Brakuje tu tro
     Brakuje tu troch<EFBFBD> tekstu.
---> Tu te<EFBFBD> troch<EFBFBD> bra
     Tu te<EFBFBD> troch<EFBFBD> brakuje.

  5. Kiedy ju<EFBFBD> utrwali<EFBFBD>e<EFBFBD> <EFBFBD>wiczenie, przejd<EFBFBD> do lekcji 1.6.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			  Lekcja 1.6.: EDYCJA PLIKU

		  ** U<EFBFBD>yj  :wq  aby zapisa<EFBFBD> plik i wyj<EFBFBD><EFBFBD>. **

   !! UWAGA: zanim wykonasz jakiekolwiek polecenia przeczytaj ca<EFBFBD><EFBFBD> lekcj<EFBFBD> !!

  1. Zako<EFBFBD>cz tutorial tak jak w lekcji 1.2.:  :q!
     lub, je<EFBFBD>li masz dost<EFBFBD>p do innego terminala, wykonaj kolejne kroki tam.

  2. W pow<EFBFBD>oce wydaj polecenie:  vim tutor<ENTER>
     "vim" jest poleceniem uruchamiaj<EFBFBD>cym edytor Vim. 'tutor' to nazwa pliku,
     jaki chcesz edytowa<EFBFBD>. U<EFBFBD>yj pliku, kt<EFBFBD>ry mo<EFBFBD>e zosta<EFBFBD> zmieniony.

  3. Dodaj i usu<EFBFBD> tekst tak, jak si<EFBFBD> nauczy<EFBFBD>e<EFBFBD> w poprzednich lekcjach.

  4. Zapisz plik ze zmianami i opu<EFBFBD><EFBFBD> Vima:  :wq<ENTER>

  5. Je<EFBFBD>li zako<EFBFBD>czy<EFBFBD>e<EFBFBD> vimtutor w kroku 1., uruchom go ponownie i przejd<EFBFBD>
     do podsumowania poni<EFBFBD>ej.

  6. Po przeczytaniu wszystkich krok<EFBFBD>w i ich zrozumieniu: wykonaj je.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			     LEKCJA 1. PODSUMOWANIE

  1. Poruszasz kursorem u<EFBFBD>ywaj<EFBFBD>c "strza<7A>ek" i klawiszy  hjkl .
       h (w lewo)	 j (w d<EFBFBD><EFBFBD>)	 k (do g<EFBFBD>ry)		l (w prawo)

  2. By wej<EFBFBD><EFBFBD> do Vima, (z pow<EFBFBD>oki) wpisz:
			    vim NAZWA_PLIKU<ENTER>

  3. By wyj<EFBFBD><EFBFBD> z Vima, wpisz:
			    <ESC> :q!<ENTER>  by usun<EFBFBD><EFBFBD> wszystkie zmiany.
	     LUB:	    <ESC> :wq<ENTER>  by zmiany zachowa<EFBFBD>.

  4. By usun<EFBFBD><EFBFBD> znak pod kursorem, wci<EFBFBD>nij:  x

  5. By wstawi<EFBFBD> tekst przed kursorem lub doda<EFBFBD>:
	i   wpisz tekst   <ESC>         wstawi przed kursorem
	A   wpisz tekst   <ESC>         doda na ko<EFBFBD>cu linii

UWAGA: Wci<EFBFBD>ni<EFBFBD>cie <ESC> przeniesie Ci<EFBFBD> z powrotem do trybu Normal
       lub odwo<EFBFBD>a niechciane lub cz<EFBFBD><EFBFBD>ciowo wprowadzone polecenia.

Teraz mo<EFBFBD>emy kontynuowa<EFBFBD> i przej<EFBFBD><EFBFBD> do Lekcji 2.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		  Lekcja 2.1.: POLECENIE DELETE (usuwanie)


		      ** Wpisz  dw  by usun<EFBFBD><EFBFBD> wyraz. **

  1. Wci<EFBFBD>nij  <ESC>, by upewni<EFBFBD> si<EFBFBD>, <EFBFBD>e jeste<EFBFBD> w trybie Normal.

  2. Przenie<EFBFBD> kursor do linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->.

  3. Przesu<EFBFBD> kursor na pocz<EFBFBD>tek wyrazu, kt<EFBFBD>ry chcesz usun<EFBFBD><EFBFBD>.

  4. Wpisz   dw   by usun<EFBFBD><EFBFBD> wyraz.

  UWAGA: Litera  d  pojawi si<EFBFBD> na dole ekranu. Vim czeka na wpisanie  w .
	 Je<EFBFBD>li zobaczysz inny znak, oznacza to, <EFBFBD>e wpisa<EFBFBD>e<EFBFBD> co<EFBFBD> <EFBFBD>le; wci<EFBFBD>nij
	 <ESC> i zacznij od pocz<EFBFBD>tku.

---> Jest tu par<EFBFBD> papier wyraz<EFBFBD>w, kt<EFBFBD>re kamie<EFBFBD> nie nale<EFBFBD><EFBFBD> do no<EFBFBD>yce tego zdania.

  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dop<EFBFBD>ki zdanie nie b<EFBFBD>dzie poprawne, potem
  przejd<EFBFBD> do Lekcji 2.2.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		    Lekcja 2.2.: WI<EFBFBD>CEJ POLECE<EFBFBD> USUWAJ<EFBFBD>CYCH


	      ** Wpisz	d$  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> tekst do ko<EFBFBD>ca linii. **

  1. Wci<EFBFBD>nij  <ESC>  aby si<EFBFBD> upewni<EFBFBD>, <EFBFBD>e jeste<EFBFBD> w trybie Normal.

  2. Przenie<EFBFBD> kursor do linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->.

  3. Przenie<EFBFBD> kursor do ko<EFBFBD>ca poprawnego zdania (PO pierwszej  . ).

  4. Wpisz  d$  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> reszt<EFBFBD> linii.

---> Kto<EFBFBD> wpisa<EFBFBD> koniec tego zdania dwukrotnie. zdania dwukrotnie.


  5. Przejd<EFBFBD> do Lekcji 2.3., by zrozumie<EFBFBD> co si<EFBFBD> sta<EFBFBD>o.





~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		     Lekcja 2.3.: O OPERATORACH I RUCHACH


  Wiele polece<EFBFBD> zmieniaj<EFBFBD>cych tekst jest z<EFBFBD>o<EFBFBD>onych z operatora i ruchu.
  Format dla polecenia usuwaj<EFBFBD>cego z operatorem  d  jest nast<EFBFBD>puj<EFBFBD>cy:

	    d  ruch

  gdzie:
   d      - operator usuwania.
   ruch   - na czym polecenie b<EFBFBD>dzie wykonywane (lista poni<EFBFBD>ej).

  Kr<EFBFBD>tka lista ruch<EFBFBD>w:
    w - do pocz<EFBFBD>tku nast<EFBFBD>pnego wyrazu WY<EFBFBD><EFBFBD>CZAJ<EFBFBD>C pierwszy znak.
    e - do ko<EFBFBD>ca bie<EFBFBD><EFBFBD>cego wyrazu, W<EFBFBD><EFBFBD>CZAJ<EFBFBD>C ostatni znak.
    $ - do ko<EFBFBD>ca linii, W<EFBFBD><EFBFBD>CZAJ<EFBFBD>C ostatni znak.

W ten spos<EFBFBD>b wpisanie  de  usunie znaki od kursora do ko<EFBFBD>ca wyrazu.

UWAGA: Wpisanie tylko ruchu w trybie Normal bez operatora przeniesie kursor
       tak, jak to okre<EFBFBD>lono.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		    Lekcja 2.4.: U<EFBFBD>YCIE MNO<EFBFBD>NIKA DLA RUCHU


   ** Wpisanie liczby przed ruchem powtarza ruch odpowiedni<EFBFBD> ilo<EFBFBD><EFBFBD> razy. **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor na pocz<EFBFBD>tek linii poni<EFBFBD>ej zaznaczonej --->.

  2. Wpisz  2w  aby przenie<EFBFBD><EFBFBD> kursor o dwa wyrazy do przodu.

  3. Wpisz  3e  aby przenie<EFBFBD><EFBFBD> kursor do ko<EFBFBD>ca trzeciego wyrazu w prz<EFBFBD>d.

  4. Wpisz  0  (zero), aby przenie<EFBFBD><EFBFBD> kursor na pocz<EFBFBD>tek linii.

  5. Powt<EFBFBD>rz kroki 2. i 3. z innymi liczbami.


 ---> To jest zwyk<EFBFBD>y wiersz z wyrazami, po kt<EFBFBD>rych mo<EFBFBD>esz si<EFBFBD> porusza<EFBFBD>.

  6. Przejd<EFBFBD> do lekcji 2.5.



~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		Lekcja 2.5.: U<EFBFBD>YCIE MNO<EFBFBD>NIKA, BY WI<EFBFBD>CEJ USUN<EFBFBD><EFBFBD>


    ** Wpisanie liczby z operatorem powtarza go odpowiedni<EFBFBD> ilo<EFBFBD><EFBFBD> razy. **

  W wy<EFBFBD>ej wspomnianej kombinacji operatora usuwania i ruchu podaj mno<EFBFBD>nik
  przed ruchem, by wi<EFBFBD>cej usun<EFBFBD><EFBFBD>:
	d  liczba  ruch

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do pierwszego wyrazu KAPITALIKAMI w linii zaznaczonej --->.

  2. Wpisz  2dw  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> dwa wyrazy KAPITALIKAMI.

  3. Powtarzaj kroki 1. i 2. z innymi mno<EFBFBD>nikami, aby usun<EFBFBD><EFBFBD> kolejne wyrazy
     KAPITALIKAMI jednym poleceniem

---> ta ASD WE linia QWE ASDF ZXCV FG wyraz<EFBFBD>w zosta<EFBFBD>a ERT FGH CF oczyszczona.

UWAGA:  Mno<EFBFBD>nik pomi<EFBFBD>dzy operatorem  d  i ruchem dzia<EFBFBD>a podobnie do ruchu bez
        operatora.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		      Lekcja 2.6.: OPEROWANIE NA LINIACH


		   ** Wpisz  dd  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> ca<EFBFBD><EFBFBD> lini<EFBFBD>. **

  Z powodu cz<EFBFBD>sto<EFBFBD>ci usuwania ca<EFBFBD>ych linii, projektanci Vi zdecydowali, <EFBFBD>e
  b<EFBFBD>dzie <EFBFBD>atwiej wpisa<EFBFBD> dwa razy  d  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> lini<EFBFBD>.

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do drugiego zdania z wierszyka poni<EFBFBD>ej.
  2. Wpisz  dd  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> wiersz.
  3. Teraz przenie<EFBFBD> si<EFBFBD> do czwartego wiersza.
  4. Wpisz  2dd  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> dwa wiersze.

--->  1)  R<EFBFBD><EFBFBD>e s<EFBFBD> czerwone,
--->  2)  B<EFBFBD>oto jest fajne,
--->  3)  Fio<EFBFBD>ki s<EFBFBD> niebieskie,
--->  4)  Mam samoch<EFBFBD>d,
--->  5)  Zegar podaje czas,
--->  6)  Cukier jest s<EFBFBD>odki,
--->  7)  I ty te<EFBFBD>.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		      Lekcja 2.7.: POLECENIE UNDO (cofnij)


	  ** Wci<EFBFBD>nij  u  aby cofn<EFBFBD><EFBFBD> skutki ostatniego polecenia.
		 U za<EFBFBD>, by cofn<EFBFBD><EFBFBD> skutki dla ca<EFBFBD>ej linii. **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do zdania poni<EFBFBD>ej oznaczonego ---> i umie<EFBFBD><EFBFBD> go na
     pierwszym b<EFBFBD><EFBFBD>dzie.
  2. Wpisz  x  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> pierwszy niechciany znak.
  3. Teraz wci<EFBFBD>nij  u  aby cofn<EFBFBD><EFBFBD> skutki ostatniego polecenia.
  4. Tym razem popraw wszystkie b<EFBFBD><EFBFBD>dy w linii u<EFBFBD>ywaj<EFBFBD>c polecenia  x .
  5. Teraz wci<EFBFBD>nij wielkie  U  aby przywr<EFBFBD>ci<EFBFBD> lini<EFBFBD> do oryginalnego stanu.
  6. Teraz wci<EFBFBD>nij  u  kilka razy, by cofn<EFBFBD><EFBFBD>  U  i poprzednie polecenia.
  7. Teraz wpisz CTRL-R (trzymaj r<EFBFBD>wnocze<EFBFBD>nie wci<EFBFBD>ni<EFBFBD>te klawisze CTRL i R)
     kilka razy, by cofn<EFBFBD><EFBFBD> cofni<EFBFBD>cia.

---> Poopraw b<EFBFBD><EFBFBD>dyyy w teej liniii i zaamiie<EFBFBD> je prrzez coofnij.

  8. To s<EFBFBD> bardzo po<EFBFBD>yteczne polecenia.

     Przejd<EFBFBD> teraz do podsumowania Lekcji 2.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			     LEKCJA 2. PODSUMOWANIE


  1. By usun<EFBFBD><EFBFBD> znaki od kursora do nast<EFBFBD>pnego wyrazu, wpisz:   dw
  2. By usun<EFBFBD><EFBFBD> znaki od kursora do ko<EFBFBD>ca linii, wpisz:    d$
  3. By usun<EFBFBD><EFBFBD> ca<EFBFBD><EFBFBD> lini<EFBFBD>:    dd
  4. By powt<EFBFBD>rzy<EFBFBD> ruch, poprzed<EFBFBD> go liczb<EFBFBD>:    2w
  5. Format polecenia zmiany to:
                operator  [liczba]  ruch
  gdzie:
   operator  - to, co trzeba zrobi<EFBFBD> (np.  d  dla usuwania)
   [liczba]  - opcjonalne, ile razy powt<EFBFBD>rzy<EFBFBD> ruch
   ruch      - przenosi nad tekstem do operowania, takim jak  w (wyraz),
	       $  (do ko<EFBFBD>ca linii) etc.

  6. By przej<EFBFBD><EFBFBD> do pocz<EFBFBD>tku linii, u<EFBFBD>yj zera:  0
  7. By cofn<EFBFBD><EFBFBD> poprzednie polecenie, wpisz:	  u  (ma<EFBFBD>e u)
     By cofn<EFBFBD><EFBFBD> wszystkie zmiany w linii, wpisz:	  U  (wielkie U)
     By cofn<EFBFBD><EFBFBD> cofni<EFBFBD>cie, wpisz:			  CTRL-R



~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			 Lekcja 3.1.: POLECENIE PUT (wstaw)


	  ** Wpisz  p  by wstawi<EFBFBD> ostatnie usuni<EFBFBD>cia za kursorem. **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do pierwszej linii ---> poni<EFBFBD>ej.

  2. Wpisz  dd  aby usun<EFBFBD><EFBFBD> lini<EFBFBD> i przechowa<EFBFBD> j<EFBFBD> w rejestrze Vima.

  3. Przenie<EFBFBD> kursor do linii c), POWY<EFBFBD>EJ tej, gdzie usuni<EFBFBD>ta linia powinna
     si<EFBFBD> znajdowa<EFBFBD>.

  4. Wci<EFBFBD>nij  p  by wstawi<EFBFBD> lini<EFBFBD> poni<EFBFBD>ej kursora.

  5. Powtarzaj kroki 2. do 4. a<EFBFBD> znajd<EFBFBD> si<EFBFBD> w odpowiednim porz<EFBFBD>dku.

---> d) Jak dwa anio<EFBFBD>ki.
---> b) Na dole fio<EFBFBD>ki,
---> c) A my si<EFBFBD> kochamy,
---> a) Na g<EFBFBD>rze r<EFBFBD><EFBFBD>e,


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		    Lekcja 3.2.: POLECENIE REPLACE (zast<EFBFBD>p)


	   ** Wpisz  rx  aby zast<EFBFBD>pi<EFBFBD> znak pod kursorem na  x . **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do pierwszej linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->

  2. Ustaw kursor na pierwszym b<EFBFBD><EFBFBD>dzie.

  3. Wpisz  r  a potem znak jaki powinien go zast<EFBFBD>pi<EFBFBD>.

  4. Powtarzaj kroki 2. i 3. dop<EFBFBD>ki pierwsza linia nie b<EFBFBD>dzie taka, jak druga.

--->  Kjedy ten wiersz bi<EFBFBD> wst<EFBFBD>kiwany, kto<EFBFBD> wcizn<EFBFBD><EFBFBD> per<EFBFBD> z<EFBFBD>ych klawirzy!
--->  Kiedy ten wiersz by<EFBFBD> wstukiwany, kto<EFBFBD> wcisn<EFBFBD><EFBFBD> par<EFBFBD> z<EFBFBD>ych klawiszy!

  5. Teraz czas na Lekcj<EFBFBD> 3.3.


UWAGA: Pami<EFBFBD>taj, by uczy<EFBFBD> si<EFBFBD> <EFBFBD>wicz<EFBFBD>c, a nie pami<EFBFBD>ciowo.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		     Lekcja 3.3.: OPERATOR CHANGE (zmie<EFBFBD>)

		 ** By zmieni<EFBFBD> do ko<EFBFBD>ca wyrazu, wpisz  ce . **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do pierwszej linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->.

  2. Umie<EFBFBD><EFBFBD> kursor na  u  w lunos.

  3. Wpisz  ce  i popraw wyraz (w tym wypadku wstaw  inia ).

  4. Wci<EFBFBD>nij <ESC> i przejd<EFBFBD> do nast<EFBFBD>pnej planowanej zmiany.

  5. Powtarzaj kroki 3. i 4. dop<EFBFBD>ki pierwsze zdanie nie b<EFBFBD>dzie takie same,
     jak drugie.

---> Ta lunos ma pire s<EFBFBD><EFBFBD>w, kt<EFBFBD>re t<EFBFBD>ina zbnic u<EFBFBD>ifajonc pcmazu zmie<EFBFBD>.
---> Ta linia ma par<EFBFBD> s<EFBFBD><EFBFBD>w, kt<EFBFBD>re trzeba zmieni<EFBFBD> u<EFBFBD>ywaj<EFBFBD>c polecenia zmie<EFBFBD>.

  Zauwa<EFBFBD>, <EFBFBD>e  ce  nie tylko zamienia wyraz, ale tak<EFBFBD>e zmienia tryb na
  Insert (wprowadzanie).


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		      Lekcja 3.4.: WI<EFBFBD>CEJ ZMIAN U<EFBFBD>YWAJ<EFBFBD>C c


	** Polecenie change u<EFBFBD>ywa takich samych ruch<EFBFBD>w, jak delete. **

  1. Operator change dzia<EFBFBD>a tak samo, jak delete. Format wygl<EFBFBD>da tak:

	    c   [liczba]   ruch

  2. Ruchy s<EFBFBD> tak<EFBFBD>e takie same, np.:  w  (wyraz),  $  (koniec linii) etc.

  3. Przenie<EFBFBD> si<EFBFBD> do pierwszej linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->

  4. Ustaw kursor na pierwszym b<EFBFBD><EFBFBD>dzie.

  5. Wpisz  c$ , popraw koniec wiersza i wci<EFBFBD>nij <ESC>.

---> Koniec tego wiersza musi by<EFBFBD> poprawiony, aby wygl<EFBFBD>da<EFBFBD> tak, jak drugi.
---> Koniec tego wiersza musi by<EFBFBD> poprawiony u<EFBFBD>ywaj<EFBFBD>c polecenia  c$ .

UWAGA:  Mo<EFBFBD>esz u<EFBFBD>ywa<EFBFBD> <BS> aby poprawia<EFBFBD> b<EFBFBD><EFBFBD>dy w czasie pisania.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			     LEKCJA 3. PODSUMOWANIE


  1. Aby wstawi<EFBFBD> tekst, kt<EFBFBD>ry zosta<EFBFBD> wcze<EFBFBD>niej usuni<EFBFBD>ty wci<EFBFBD>nij  p . To
     polecenie wstawia skasowany tekst PO kursorze (je<EFBFBD>li ca<EFBFBD>a linia
     zosta<EFBFBD>a usuni<EFBFBD>ta, zostanie ona umieszczona w linii poni<EFBFBD>ej kursora).

  2. By zamieni<EFBFBD> znak pod kursorem, wci<EFBFBD>nij  r  a potem znak, kt<EFBFBD>ry ma zast<EFBFBD>pi<EFBFBD>
     oryginalny.

  3. Operator change pozwala Ci na zast<EFBFBD>pienie od kursora do miejsca, gdzie
     zabra<EFBFBD>by Ci<EFBFBD> ruch. Np. wpisz  ce  aby zamieni<EFBFBD> tekst od kursora do ko<EFBFBD>ca
     wyrazu,  c$  aby zmieni<EFBFBD> tekst do ko<EFBFBD>ca linii.

  4. Format do polecenia change (zmie<EFBFBD>):

	c   [liczba]   obiekt

     Teraz przejd<EFBFBD> do nast<EFBFBD>pnej lekcji.



~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
	       Lekcja 4.1.: PO<EFBFBD>O<EFBFBD>ENIE KURSORA ORAZ STATUS PLIKU

       ** Naci<EFBFBD>nij CTRL-G aby zobaczy<EFBFBD> swoje po<EFBFBD>o<EFBFBD>enie w pliku i status
	  pliku. Naci<EFBFBD>nij  G  aby przej<EFBFBD><EFBFBD> do linii w pliku. **

  UWAGA: Przeczytaj ca<EFBFBD><EFBFBD> lekcj<EFBFBD> zanim wykonasz jakie<EFBFBD> polecenia!!!

  1. Przytrzymaj klawisz CTRL i wci<EFBFBD>nij  g . U<EFBFBD>ywamy notacji CTRL-G.
     Na dole strony pojawi si<EFBFBD> pasek statusu z nazw<EFBFBD> pliku i pozycj<EFBFBD> w pliku.
     Zapami<EFBFBD>taj numer linii dla potrzeb kroku 3.

UWAGA: Mo<EFBFBD>esz te<EFBFBD> zobaczy<EFBFBD> pozycj<EFBFBD> kursora w prawym, dolnym rogu ekranu.
       Dzieje si<EFBFBD> tak kiedy ustawiona jest opcja 'ruler' (wi<EFBFBD>cej w lekcji 6.).

  2. Wci<EFBFBD>nij G aby przej<EFBFBD><EFBFBD> na koniec pliku.
     Wci<EFBFBD>nij  gg  aby przej<EFBFBD><EFBFBD> do pocz<EFBFBD>tku pliku.

  3. Wpisz numer linii, w kt<EFBFBD>rej by<EFBFBD>e<EFBFBD> a potem  G . To przeniesie Ci<EFBFBD>
     z powrotem do linii, w kt<EFBFBD>rej by<EFBFBD>e<EFBFBD> kiedy wcisn<EFBFBD><EFBFBD>e<EFBFBD> CTRL-G.

  4. Je<EFBFBD>li czujesz si<EFBFBD> wystarczaj<EFBFBD>co pewnie, wykonaj kroki 1-3.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			 Lekcja 4.2.: POLECENIE SZUKAJ


	     ** Wpisz  /  a nast<EFBFBD>pnie wyra<EFBFBD>enie, aby je znale<EFBFBD><EFBFBD>. **

  1. W trybie Normal wpisz  / . Zauwa<EFBFBD>, <EFBFBD>e znak ten oraz kursor pojawi<EFBFBD>
     si<EFBFBD> na dole ekranu tak samo, jak polecenie  : .

  2. Teraz wpisz  b<EFBFBD>ond<ENTER> .  To jest s<EFBFBD>owo, kt<EFBFBD>rego chcesz szuka<EFBFBD>.

  3. By szuka<EFBFBD> tej samej frazy ponownie, po prostu wci<EFBFBD>nij  n .
     Aby szuka<EFBFBD> tej frazy w przeciwnym, kierunku wci<EFBFBD>nij  N .

  4. Je<EFBFBD>li chcesz szuka<EFBFBD> frazy do ty<EFBFBD>u, u<EFBFBD>yj polecenia  ?  zamiast  / .

  5. Aby wr<EFBFBD>ci<EFBFBD> gdzie by<EFBFBD>e<EFBFBD>, wci<EFBFBD>nij  CTRL-O. Powtarzaj, by wr<EFBFBD>ci<EFBFBD> dalej. CTRL-I
     idzie do przodu.

Uwaga:  'b<>ond' to nie jest metoda, by przeliterowa<EFBFBD> b<EFBFBD><EFBFBD>d; 'b<>ond' to b<EFBFBD><EFBFBD>d.
Uwaga:  Kiedy szukanie osi<EFBFBD>gnie koniec pliku, b<EFBFBD>dzie kontynuowane od pocz<EFBFBD>tku
        o ile opcja 'wrapscan' nie zosta<EFBFBD>a przestawiona.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		Lekcja 4.3.: W POSZUKIWANIU PARUJ<EFBFBD>CYCH NAWIAS<EFBFBD>W


	       ** Wpisz  %  by znale<EFBFBD><EFBFBD> paruj<EFBFBD>cy ), ], lub } . **

  1. Umie<EFBFBD><EFBFBD> kursor na kt<EFBFBD>rym<EFBFBD> z (, [, lub { w linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->.

  2. Teraz wpisz znak  % .

  3. Kursor powinien si<EFBFBD> znale<EFBFBD><EFBFBD> na paruj<EFBFBD>cym nawiasie.

  4. Wci<EFBFBD>nij  %  aby przenie<EFBFBD><EFBFBD> kursor z powrotem do paruj<EFBFBD>cego nawiasu.

  5. Przenie<EFBFBD> kursor do innego (,),[,],{ lub } i zobacz co robi  % .

---> To ( jest linia testowa z (, [, ] i {, } . ))

Uwaga: Ta funkcja jest bardzo u<EFBFBD>yteczna w debuggowaniu programu
       z niesparowanymi nawiasami!



~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		  Lekcja 4.4.: POLECENIE SUBSTITUTE (zamiana)


	 ** Wpisz  :s/stary/nowy/g  aby zamieni<EFBFBD> 'stary' na 'nowy'. **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->.

  2. Wpisz  :s/czaas/czas<ENTER> .  Zauwa<EFBFBD>, <EFBFBD>e to polecenie zmienia
     tylko pierwsze wyst<EFBFBD>pienie 'czaas' w linii.

  3. Teraz wpisz  :s/czaas/czas/g  . Dodane  g  oznacza zamian<EFBFBD> (substytucj<EFBFBD>)
     globalnie w ca<EFBFBD>ej linii.  Zmienia wszystkie wyst<EFBFBD>pienia 'czaas' w linii.

---> Najlepszy czaas na zobaczenie naj<EFBFBD>adniejszych kwiat<EFBFBD>w to czaas wiosny.

  4. Aby zmieni<EFBFBD> wszystkie wyst<EFBFBD>pienia <EFBFBD>a<EFBFBD>cucha znak<EFBFBD>w pomi<EFBFBD>dzy dwoma liniami,
     wpisz: :#,#s/stare/nowe/g gdzie #,# s<> numerami linii ograniczaj<61>cych
                               region, gdzie ma nast<EFBFBD>pi<EFBFBD> zamiana.
     wpisz  :%s/stare/nowe/g   by zmieni<EFBFBD> wszystkie wyst<EFBFBD>pienia w ca<EFBFBD>ym pliku.
     wpisz  :%s/stare/nowe/gc  by zmieni<EFBFBD> wszystkie wyst<EFBFBD>pienia w ca<EFBFBD>ym
                               pliku, prosz<EFBFBD>c o potwierdzenie za ka<EFBFBD>dym razem.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			     LEKCJA 4. PODSUMOWANIE

  1. CTRL-G   poka<EFBFBD>e Twoj<EFBFBD> pozycj<EFBFBD> w pliku i status pliku.  SHIFT-G przenosi
	      Ci<EFBFBD> do ko<EFBFBD>ca pliku.
     G        przenosi do ko<EFBFBD>ca pliku.
     liczba G przenosi do linii [liczba].
     gg       przenosi do pierwszej linii.

  2. Wpisanie  /  a nast<EFBFBD>pnie <EFBFBD>a<EFBFBD>cucha znak<EFBFBD>w szuka <EFBFBD>a<EFBFBD>cucha DO PRZODU.
     Wpisanie  ?  a nast<EFBFBD>pnie <EFBFBD>a<EFBFBD>cucha znak<EFBFBD>w szuka <EFBFBD>a<EFBFBD>cucha DO TY<EFBFBD>U.
     Po wyszukiwaniu wci<EFBFBD>nij  n  by znale<EFBFBD><EFBFBD> nast<EFBFBD>pne wyst<EFBFBD>pienie szukanej
     frazy w tym samym kierunku lub  N  by szuka<EFBFBD> w kierunku przeciwnym.
     CTRL-O przenosi do starszych pozycji, CTRL-I do nowszych.

  3. Wpisanie  %  gdy kursor znajduje si<EFBFBD> na (,),[,],{, lub } lokalizuje
     paruj<EFBFBD>cy znak.

  4. By zamieni<EFBFBD> pierwszy stary na nowy w linii, wpisz      :s/stary/nowy
     By zamieni<EFBFBD> wszystkie stary na nowy w linii, wpisz     :s/stary/nowy/g
     By zamieni<EFBFBD> frazy pomi<EFBFBD>dzy dwoma liniami # wpisz      :#,#s/stary/nowy/g
     By zamieni<EFBFBD> wszystkie wyst<EFBFBD>pienia w pliku, wpisz       :%s/stary/nowy/g
     By Vim prosi<EFBFBD> Ci<EFBFBD> o potwierdzenie, dodaj 'c'	   :%s/stary/nowy/gc
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		 Lekcja 5.1.: JAK WYKONA<EFBFBD> POLECENIA ZEWN<EFBFBD>TRZNE?


	** Wpisz  :!  a nast<EFBFBD>pnie zewn<EFBFBD>trzne polecenie, by je wykona<EFBFBD>. **

  1. Wpisz znajome polecenie  :  by ustawi<EFBFBD> kursor na dole ekranu. To pozwala
     na wprowadzenie komendy linii polece<EFBFBD>.

  2. Teraz wstaw  !  (wykrzyknik). To umo<EFBFBD>liwi Ci wykonanie dowolnego
     zewn<EFBFBD>trznego polecenia pow<EFBFBD>oki.

  3. Jako przyk<EFBFBD>ad wpisz  ls  za  !  a nast<EFBFBD>pnie wci<EFBFBD>nij <ENTER>. To polecenie
     poka<EFBFBD>e spis plik<EFBFBD>w w Twoim katalogu, tak jakby<EFBFBD> by<EFBFBD> przy znaku zach<EFBFBD>ty
     pow<EFBFBD>oki. Mo<EFBFBD>esz te<EFBFBD> u<EFBFBD>y<EFBFBD>  :!dir  je<EFBFBD>li  ls  nie dzia<EFBFBD>a.

Uwaga:  W ten spos<EFBFBD>b mo<EFBFBD>na wykona<EFBFBD> wszystkie polecenia pow<EFBFBD>oki.
Uwaga:  Wszystkie polecenia  :  musz<EFBFBD> by<EFBFBD> zako<EFBFBD>czone <ENTER>.
        Od tego momentu nie zawsze b<EFBFBD>dziemy o tym wspomina<EFBFBD>.




~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		    Lekcja 5.2.: WI<EFBFBD>CEJ O ZAPISYWANIU PLIK<EFBFBD>W


	   ** By zachowa<EFBFBD> zmiany w tek<EFBFBD>cie, wpisz :w NAZWA_PLIKU . **

  1. Wpisz  :!dir  lub  :!ls  by zobaczy<EFBFBD> spis plik<EFBFBD>w w katalogu.
     Ju<EFBFBD> wiesz, <EFBFBD>e musisz po tym wcisn<EFBFBD><EFBFBD> <ENTER>.

  2. Wybierz nazw<EFBFBD> pliku, jaka jeszcze nie istnieje, np. TEST.

  3. Teraz wpisz:   :w TEST   (gdzie TEST jest nazw<EFBFBD> pliku jak<EFBFBD> wybra<EFBFBD>e<EFBFBD>.)

  4. To polecenie zapami<EFBFBD>ta ca<EFBFBD>y plik (Vim Tutor) pod nazw<EFBFBD> TEST.
     By to sprawdzi<EFBFBD>, wpisz  :!dir  lub  :!ls  <EFBFBD>eby znowu zobaczy<EFBFBD> list<EFBFBD> plik<EFBFBD>w.

Uwaga: Zauwa<EFBFBD>, <EFBFBD>e gdyby<EFBFBD> teraz wyszed<EFBFBD> z Vima, a nast<EFBFBD>pnie wszed<EFBFBD> ponownie
       poleceniem  vim TEST , plik by<EFBFBD>by dok<EFBFBD>adn<EFBFBD> kopi<EFBFBD> tutoriala, kiedy go
       zapisywa<EFBFBD>e<EFBFBD>.

  5. Teraz usu<EFBFBD> plik wpisuj<EFBFBD>c (MS-DOS):		   :!del TEST
                          lub (Unix):              :!rm TEST

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		    Lekcja 5.3.: WYBRANIE TEKSTU DO ZAPISU


	  ** By zachowa<EFBFBD> cz<EFBFBD><EFBFBD><EFBFBD> pliku, wpisz  v ruch :w NAZWA_PLIKU **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do tego wiersza.

  2. Wci<EFBFBD>nij  v  i przenie<EFBFBD> kursor do punktu 5. Zauwa<EFBFBD>, <EFBFBD>e tekst zosta<EFBFBD>
     pod<EFBFBD>wietlony.

  3. Wci<EFBFBD>nij znak  : . Na dole ekranu pojawi si<EFBFBD>  :'<,'> .

  4. Wpisz  w TEST , gdzie TEST to nazwa pliku, kt<EFBFBD>ry jeszcze nie istnieje.
     Upewnij si<EFBFBD>, <EFBFBD>e widzisz  :'<,'>w TEST zanim wci<EFBFBD>niesz Enter.

  5. Vim zapisze wybrane linie do pliku TEST. U<EFBFBD>yj  :!dir  lub  :!ls , <EFBFBD>eby to
     zobaczy<EFBFBD>. Jeszcze go nie usuwaj! U<EFBFBD>yjemy go w nast<EFBFBD>pnej lekcji.

UWAGA: Wci<EFBFBD>ni<EFBFBD>cie  v  zaczyna tryb Wizualny. Mo<EFBFBD>esz porusza<EFBFBD> kursorem, by
       zmieni<EFBFBD> rozmiary zaznaczenia. Mo<EFBFBD>esz te<EFBFBD> u<EFBFBD>y<EFBFBD> operatora, by zrobi<EFBFBD> co<EFBFBD>
       z tekstem. Na przyk<EFBFBD>ad  d  usuwa tekst.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		   Lekcja 5.4.: WSTAWIANIE I <EFBFBD><EFBFBD>CZENIE PLIK<EFBFBD>W


	    ** By wstawi<EFBFBD> zawarto<EFBFBD><EFBFBD> pliku, wpisz   :r NAZWA_PLIKU **

  1. Umie<EFBFBD><EFBFBD> kursor tu<EFBFBD> powy<EFBFBD>ej tej linii.

UWAGA: Po wykonaniu kroku 2. zobaczysz tekst z Lekcji 5.3. Potem przejd<EFBFBD>
       do DO<EFBFBD>U, by zobaczy<EFBFBD> ponownie t<EFBFBD> lekcj<EFBFBD>.

  2. Teraz wczytaj plik TEST u<EFBFBD>ywaj<EFBFBD>c polecenia  :r TEST , gdzie TEST
     jest nazw<EFBFBD> pliku.
     Wczytany plik jest umieszczony poni<EFBFBD>ej linii z kursorem.

  3. By sprawdzi<EFBFBD> czy plik zosta<EFBFBD> wczytany, cofnij kursor i zobacz, <EFBFBD>e
     teraz s<EFBFBD> dwie kopie Lekcji 5.3., orygina<EFBFBD> i kopia z pliku.

UWAGA: Mo<EFBFBD>esz te<EFBFBD> wczyta<EFBFBD> wyj<EFBFBD>cie zewn<EFBFBD>trznego polecenia. Na przyk<EFBFBD>ad
       :r !ls  wczytuje wyj<EFBFBD>cie polecenia ls i umieszcza je pod poni<EFBFBD>ej
       kursora.


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			     LEKCJA 5. PODSUMOWANIE


  1.  :!polecenie wykonuje polecenie zewn<EFBFBD>trzne.

      U<EFBFBD>ytecznymi przyk<EFBFBD>adami s<EFBFBD>:

	  :!dir  -  pokazuje spis plik<EFBFBD>w w katalogu.

	  :!rm NAZWA_PLIKU  -  usuwa plik NAZWA_PLIKU.

  2.  :w NAZWA_PLIKU  zapisuje obecny plik Vima na dysk z nazw<EFBFBD> NAZWA_PLIKU.

  3.  v ruch :w NAZWA_PLIKU  zapisuje Wizualnie wybrane linie do NAZWA_PLIKU.

  4.  :r NAZWA_PLIKU  wczytuje z dysku plik NAZWA_PLIKU i wstawia go do
      bie<EFBFBD><EFBFBD>cego pliku poni<EFBFBD>ej kursora.

  5.  :r !dir  wczytuje wyj<EFBFBD>cie polecenia dir i umieszcza je poni<EFBFBD>ej kursora.



~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		      Lekcja 6.1.: POLECENIE OPEN (otw<EFBFBD>rz)


      ** Wpisz  o  by otworzy<EFBFBD> lini<EFBFBD> poni<EFBFBD>ej kursora i przenie<EFBFBD><EFBFBD> si<EFBFBD> do
	 trybu Insert (wprowadzanie). **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->.

  2. Wpisz  o  (ma<EFBFBD>e), by otworzy<EFBFBD> lini<EFBFBD> PONI<EFBFBD>EJ kursora i przenie<EFBFBD><EFBFBD> si<EFBFBD>
     do trybu Insert (wprowadzanie).

  3. Wpisz troch<EFBFBD> tekstu i wci<EFBFBD>nij <ESC> by wyj<EFBFBD><EFBFBD> z trybu Insert (wprowadzanie).

---> Po wci<EFBFBD>ni<EFBFBD>ciu  o  kursor znajdzie si<EFBFBD> w otwartej linii w trybie Insert.

  4. By otworzy<EFBFBD> lini<EFBFBD> POWY<EFBFBD>EJ kursora, wci<EFBFBD>nij wielkie  O  zamiast ma<EFBFBD>ego
     o . Wypr<EFBFBD>buj to na linii poni<EFBFBD>ej.

---> Otw<EFBFBD>rz lini<EFBFBD> powy<EFBFBD>ej wciskaj<EFBFBD>c SHIFT-O gdy kursor b<EFBFBD>dzie na tej linii.



~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		     Lekcja 6.2.: POLECENIE APPEND (dodaj)


		  ** Wpisz  a  by doda<EFBFBD> tekst ZA kursorem. **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do pocz<EFBFBD>tku pierwszej linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->

  2. Wciskaj  e  dop<EFBFBD>ki kursor nie b<EFBFBD>dzie na ko<EFBFBD>cu li .

  3. Wpisz  a  (ma<EFBFBD>e), aby doda<EFBFBD> tekst ZA znakiem pod kursorem.

  4. Doko<EFBFBD>cz wyraz tak, jak w linii poni<EFBFBD>ej. Wci<EFBFBD>nij <ESC> aby opu<EFBFBD>ci<EFBFBD> tryb
     Insert.

  5. U<EFBFBD>yj  e  by przej<EFBFBD><EFBFBD> do kolejnego niedoko<EFBFBD>czonego wyrazu i powtarzaj kroki
     3. i 4.

---> Ta li poz Ci <EFBFBD>wi dodaw teks do ko<EFBFBD> lin
---> Ta linia pozwoli Ci <EFBFBD>wiczy<EFBFBD> dodawanie tekstu do ko<EFBFBD>ca linii.

Uwaga:  a ,  i  oraz  A  prowadz<EFBFBD> do trybu Insert, jedyn<EFBFBD> r<EFBFBD><EFBFBD>nic<EFBFBD> jest miejsce,
       gdzie nowe znaki b<EFBFBD>d<EFBFBD> dodawane.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		   Lekcja 6.3.: INNA WERSJA REPLACE (zamiana)


	   ** Wpisz wielkie  R  by zamieni<EFBFBD> wi<EFBFBD>cej ni<EFBFBD> jeden znak. **

  1. Przenie<EFBFBD> kursor do pierwszej linii poni<EFBFBD>ej oznaczonej --->. Przenie<EFBFBD>
     kursor do pierwszego  xxx .

  2. Wci<EFBFBD>nij  R  i wpisz numer poni<EFBFBD>ej w drugiej linii, tak, <EFBFBD>e zast<EFBFBD>pi on
     xxx.

  3. Wci<EFBFBD>nij <ESC> by opu<EFBFBD>ci<EFBFBD> tryb Replace. Zauwa<EFBFBD>, <EFBFBD>e reszta linii pozostaje
     niezmieniona.

  5. Powtarzaj kroki by wymieni<EFBFBD> wszystkie xxx.

---> Dodanie 123 do xxx daje xxx.
---> Dodanie 123 do 456 daje 579.

UWAGA: Tryb Replace jest jak tryb Insert, ale ka<EFBFBD>dy znak usuwa istniej<EFBFBD>cy
       znak.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		  Lekcja 6.4.: KOPIOWANIE I WKLEJANIE TEKSTU


       ** u<EFBFBD>yj operatora  y  aby skopiowa<EFBFBD> tekst i  p  aby go wklei<EFBFBD> **

  1. Przejd<EFBFBD> do linii oznaczonej ---> i umie<EFBFBD><EFBFBD> kursor za "a)".

  2. Wejd<EFBFBD> w tryb Wizualny  v  i przenie<EFBFBD> kursor na pocz<EFBFBD>tek "pierwszy".

  3. Wci<EFBFBD>nij  y  aby kopiowa<EFBFBD> (yankowa<EFBFBD>) pod<EFBFBD>wietlony tekst.

  4. Przenie<EFBFBD> kursor do ko<EFBFBD>ca nast<EFBFBD>pnej linii:  j$

  5. Wci<EFBFBD>nij  p  aby wklei<EFBFBD> (wpakowa<EFBFBD>) tekst.  Dodaj:  a drugi<ESC> .

  6. U<EFBFBD>yj trybu Wizualnego, aby wybra<EFBFBD> " element.", yankuj go  y , przejd<EFBFBD> do
     ko<EFBFBD>ca nast<EFBFBD>pnej linii  j$  i upakuj tam tekst z  p .

--->  a) to jest pierwszy element.
      b)
Uwaga: mo<EFBFBD>esz u<EFBFBD>y<EFBFBD>  y  jako operatora;  yw  kopiuje jeden wyraz.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			 Lekcja 6.5.: USTAWIANIE OPCJI


** Ustawianie opcji tak, by szukaj lub substytucja ignorowa<EFBFBD>y wielko<EFBFBD><EFBFBD> liter **

  1. Szukaj 'ignore' wpisuj<EFBFBD>c:    /ignore<ENTER>
     Powt<EFBFBD>rz szukanie kilka razy naciskaj<EFBFBD>c klawisz  n .

  2. Ustaw opcj<EFBFBD> 'ic' (Ignore case -- ignoruj wielko<EFBFBD><EFBFBD> liter) poprzez
     wpisanie:		:set ic

  3. Teraz szukaj 'ignore' ponownie wciskaj<EFBFBD>c:  n
     Zauwa<EFBFBD>, <EFBFBD>e Ignore i IGNORE tak<EFBFBD>e s<EFBFBD> teraz znalezione.

  4. Ustaw opcje 'hlsearch' i 'incsearch':    :set hls is

  5. Teraz wprowad<EFBFBD> polecenie szukaj ponownie i zobacz co si<EFBFBD> zdarzy:
     /ignore<ENTER>

  6. Aby wy<EFBFBD><EFBFBD>czy<EFBFBD> ignorowanie wielko<EFBFBD>ci liter:  :set noic

Uwaga: Aby usun<EFBFBD><EFBFBD> pod<EFBFBD>wietlanie dopasowa<EFBFBD>, wpisz:   :nohlsearch
Uwaga: Aby ignorowa<EFBFBD> wielko<EFBFBD><EFBFBD> liter dla jednego wyszukiwania: /ignore\c<ENTER>
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			     LEKCJA 6. PODSUMOWANIE


  1. Wpisanie  o  otwiera lini<EFBFBD> PONI<EFBFBD>EJ kursora.
     Wpisanie  O  otwiera lini<EFBFBD> POWY<EFBFBD>EJ kursora.

  2. Wpisanie  a  wstawia tekst ZA znakiem, na kt<EFBFBD>rym jest kursor.
     Wpisanie  A  dodaje tekst na ko<EFBFBD>cu linii.

  3. Polecenie  e  przenosi do ko<EFBFBD>ca wyrazu.
  4. Operator  y  yankuje (kopiuje) tekst,  p  pakuje (wkleja) go.
  5. Wpisanie wielkiego  R  wprowadza w tryb Replace (zamiana) dop<EFBFBD>ki
     nie zostanie wci<EFBFBD>ni<EFBFBD>ty <ESC>.
  6. Wpisanie ":set xxx" ustawia opcj<EFBFBD> "xxx". Niekt<EFBFBD>re opcje:
	'ic'  'ignorecase'	ignoruj wielko<EFBFBD><EFBFBD> znak<EFBFBD>w
	'is'  'incsearch'	poka<EFBFBD> cz<EFBFBD><EFBFBD>ciowe dopasowania
	'hls' 'hlsearch'	pod<EFBFBD>wietl wszystkie dopasowania
     Mo<EFBFBD>esz u<EFBFBD>y<EFBFBD> zar<EFBFBD>wno d<EFBFBD>ugiej, jak i kr<EFBFBD>tkiej formy.
  7. Dodaj "no", aby wy<EFBFBD><EFBFBD>czy<EFBFBD> opcj<EFBFBD>:   :set noic





~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			 LEKCJA 7.1. JAK UZYSKA<EFBFBD> POMOC?

		      ** U<EFBFBD>ycie systemu pomocy on-line **

  Vim posiada bardzo dobry system pomocy on-line. By zacz<EFBFBD><EFBFBD>, spr<EFBFBD>buj jednej
  z trzech mo<EFBFBD>liwo<EFBFBD>ci:
	- wci<EFBFBD>nij klawisz <HELP> (je<EFBFBD>li taki masz)
	- wci<EFBFBD>nij klawisz <F1> (je<EFBFBD>li taki masz)
	- wpisz   :help<ENTER>

  Przeczytaj tekst w oknie pomocy, aby dowiedzie<EFBFBD> si<EFBFBD> jak dzia<EFBFBD>a pomoc.
  wpisz CTRL-W CTRL-W    aby przeskoczy<EFBFBD> z jednego okna do innego
  wpisz :q<ENTER>        aby zamkn<EFBFBD><EFBFBD> okno pomocy.

  Mo<EFBFBD>esz te<EFBFBD> znale<EFBFBD><EFBFBD> pomoc na ka<EFBFBD>dy temat podaj<EFBFBD>c argument polecenia ":help".
  Spr<EFBFBD>buj tych (nie zapomnij wcisn<EFBFBD><EFBFBD> <ENTER>):

  :help w
  :help c_CTRL-D
  :help insert-index
  :help user-manual
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
		   LEKCJA 7.2. TWORZENIE SKRYPTU STARTOWEGO

			  ** W<EFBFBD><EFBFBD>cz mo<EFBFBD>liwo<EFBFBD>ci Vima **

  Vim ma o wiele wi<EFBFBD>cej mo<EFBFBD>liwo<EFBFBD>ci ni<EFBFBD> Vi, ale wi<EFBFBD>kszo<EFBFBD><EFBFBD> z nich jest domy<EFBFBD>lnie
  wy<EFBFBD><EFBFBD>czona. Je<EFBFBD>li chcesz w<EFBFBD><EFBFBD>czy<EFBFBD> te mo<EFBFBD>liwo<EFBFBD>ci na starcie musisz utworzy<EFBFBD>
  plik "vimrc".

  1. Pocz<EFBFBD>tek edycji pliku "vimrc" zale<EFBFBD>y od Twojego systemu:
     :edit ~/.vimrc	     dla Uniksa
     :edit ~/_vimrc          dla MS-Windows
  2. Teraz wczytaj przyk<EFBFBD>adowy plik "vimrc":
     :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim
  3. Zapisz plik:
     :w

  Nast<EFBFBD>pnym razem, gdy zaczniesz prac<EFBFBD> w Vimie b<EFBFBD>dzie on u<EFBFBD>ywa<EFBFBD> pod<EFBFBD>wietlania
  sk<EFBFBD>adni. Mo<EFBFBD>esz doda<EFBFBD> wszystkie swoje ulubione ustawienia do tego pliku
  "vimrc".
  Aby uzyska<EFBFBD> wi<EFBFBD>cej informacji, wpisz     :help vimrc-intro

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			  Lekcja 7.3.: UZUPE<EFBFBD>NIANIE


	      ** Uzupe<EFBFBD>nianie linii polece<EFBFBD> z CTRL-D i <TAB> **

  1. Upewnij si<EFBFBD>, <EFBFBD>e Vim nie jest w trybie kompatybilno<EFBFBD>ci:   :set nocp

  2. Zerknij, jakie pliki s<EFBFBD> w bie<EFBFBD><EFBFBD>cym katalogu:   :!ls   lub   :!dir

  3. Wpisz pocz<EFBFBD>tek polecenia:   :e

  4. Wci<EFBFBD>nij  CTRL-D  i Vim poka<EFBFBD>e list<EFBFBD> polece<EFBFBD>, jakie zaczynaj<EFBFBD> si<EFBFBD> na "e".

  5. Wci<EFBFBD>nij  <TAB>  i Vim uzupe<EFBFBD>ni polecenie do ":edit".

  6. Dodaj spacj<EFBFBD> i zacznij wpisywa<EFBFBD> nazw<EFBFBD> istniej<EFBFBD>cego pliku:   :edit FIL

  7. Wci<EFBFBD>nij <TAB>. Vim uzupe<EFBFBD>ni nazw<EFBFBD> (je<EFBFBD>li jest niepowtarzalna).

UWAGA: Uzupe<EFBFBD>nianie dzia<EFBFBD>a dla wielu polece<EFBFBD>. Spr<EFBFBD>buj wcisn<EFBFBD><EFBFBD> CTRL-D i <TAB>.
       U<EFBFBD>yteczne zw<EFBFBD>aszcza przy  :help .
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
			    Lekcja 7. PODSUMOWANIE


  1. Wpisz  :help  albo wci<EFBFBD>nij <F1> lub <Help> aby otworzy<EFBFBD> okno pomocy.

  2. Wpisz  :help cmd  aby uzyska<EFBFBD> pomoc o  cmd .

  3. Wpisz  CTRL-W CTRL-W  aby przeskoczy<EFBFBD> do innego okna.

  4. Wpisz  :q  aby zamkn<EFBFBD><EFBFBD> okno pomocy.

  5. Utw<EFBFBD>rz plik startowy vimrc aby zachowa<EFBFBD> wybrane ustawienia.

  6. Po poleceniu  : , wci<EFBFBD>nij CTRL-D aby zobaczy<EFBFBD> mo<EFBFBD>liwe uzupe<EFBFBD>nienia.
     Wci<EFBFBD>nij <TAB> aby u<EFBFBD>y<EFBFBD> jednego z nich.






~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

  Tutaj si<EFBFBD> ko<EFBFBD>czy tutorial Vima. Zosta<EFBFBD> on pomy<EFBFBD>lany tak, aby da<EFBFBD> kr<EFBFBD>tki
  przegl<EFBFBD>d jego mo<EFBFBD>liwo<EFBFBD>ci, wystarczaj<EFBFBD>cy by<EFBFBD> m<EFBFBD>g<EFBFBD> go u<EFBFBD>ywa<EFBFBD>. Jest on
  daleki od kompletno<EFBFBD>ci, poniewa<EFBFBD> Vim ma o wiele, wiele wi<EFBFBD>cej polece<EFBFBD>.

  Dla dalszej nauki rekomendujemy ksi<EFBFBD><EFBFBD>k<EFBFBD>:
	Vim - Vi Improved - autor Steve Oualline
	Wydawca: New Riders
  Pierwsza ksi<EFBFBD><EFBFBD>ka ca<EFBFBD>kowicie po<EFBFBD>wi<EFBFBD>cona Vimowi. U<EFBFBD>yteczna zw<EFBFBD>aszcza dla
  pocz<EFBFBD>tkuj<EFBFBD>cych. Zawiera wiele przyk<EFBFBD>ad<EFBFBD>w i ilustracji.
  Zobacz http://iccf-holland.org./click5.html

  Starsza pozycja i bardziej o Vi ni<EFBFBD> o Vimie, ale tak<EFBFBD>e warta
  polecenia:
	Learning the Vi Editor - autor Linda Lamb
	Wydawca: O'Reilly & Associates Inc.
  To dobra ksi<EFBFBD><EFBFBD>ka, by dowiedzie<EFBFBD> si<EFBFBD> niemal wszystkiego, co chcia<EFBFBD>by<EFBFBD> zrobi<EFBFBD>
  z Vi. Sz<EFBFBD>sta edycja zawiera te<EFBFBD> informacje o Vimie.

  Po polsku wydano:
	Edytor vi. Leksykon kieszonkowy - autor Arnold Robbins
	Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly).
	ISBN: 83-7197-472-8
	http://helion.pl/ksiazki/vilek.htm
  Jest to ksi<EFBFBD><EFBFBD>eczka zawieraj<EFBFBD>ca spis polece<EFBFBD> vi i jego najwa<EFBFBD>niejszych
  klon<EFBFBD>w (mi<EFBFBD>dzy innymi Vima).

	Edytor vi - autorzy Linda Lamb i Arnold Robbins
	Wydawca: Helion 2001 (O'Reilly) - wg 6. ang. wydania
	ISBN: 83-7197-539-2
	http://helion.pl/ksiazki/viedyt.htm
  Rozszerzona wersja Learning the Vi Editor w polskim t<EFBFBD>umaczeniu.

  Ten tutorial zosta<EFBFBD> napisany przez Michaela C. Pierce'a i Roberta K. Ware'a,
  Colorado School of Mines korzystaj<EFBFBD>c z pomocy Charlesa Smitha,
  Colorado State University.
  E-mail: bware@mines.colorado.edu.

  Zmodyfikowane dla Vima przez Brama Moolenaara.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

  Przet<EFBFBD>umaczone przez Miko<EFBFBD>aja Machowskiego,
  Sierpie<EFBFBD> 2001,
  rev. Marzec 2002
  2nd rev. Wrzesie<EFBFBD> 2004
  3rd rev. Marzec 2006
  4th rev. Grudzie<EFBFBD> 2008
  Wszelkie uwagi prosz<EFBFBD> kierowa<EFBFBD> na: mikmach@wp.pl